Thành phần Collagen là gì?

Collagen là tên của nhóm protein cấu trúc có mặt nhiều nhất trong cơ thể con người. Cho đến nay, các nhà nghiên cứu đã tìm được 28 loại Collagen khác nhau trong đó thì Collagen tuýp 1 là dạng chiếm tỉ lệ cao nhất trong cơ thể sống (khoảng 90% so với tổng số collagen) [2]. Tại da, collagen tuýp 1 và tuýp 3 là 2 dạng chiếm hàm lượng cao nhất [3].

Xét về cấu trúc, Collagen được tạo thành bởi 3 acid amin chính là glycine, proline, và hydroxyproline. Các acid amin này liên kết với nhau thành một chuỗi dài (gọi là polypeptide), mỗi sợi collagen sẽ bao gồm 3 sợi polypeptide xoắn vào nhau (cấu trúc triple-helix) [4].

Collagen thường tập trung nhiều ở da, sụn, gân, dây chằng và nội tạng giúp tạo nên độ căng cho các cấu trúc này. Sự thiếu hụt collagen chính là nguyên nhân gây ra các dấu hiệu da chảy xệ và hình thành các vết nhăn ở người lớn tuổi.

Thành phần Collagen thủy phân là gì?

Collagen tự nhiên là những phân tử Protein có kích thước lớn, trung bình khoảng 300kDa (300.000 Da) [5]. Trong khi đó, khả năng hấp thu qua da đạt hiệu quả lý tưởng nhất khi kích thước phân tử < 500 Da [6]. Điều này đồng nghĩa với việc Collagen tự nhiên rất khó hoặc hầu như không thấm qua được lớp sừng để đi vào vị trí cần tác động (trung bì). Khả năng hòa tan trong nước của các Collagen tự nhiên cũng rất kém gây ra khó khăn trong việc sản xuất và ứng dụng lâm sàng [7].

Collagen thủy phân (Hydrolyzed collagen) là những phân tử collagen được làm biến tính sau đó cắt ngắn bởi các enzym chuyên biệt. Tùy thuộc vào điều kiện phản ứng và chất xúc tác, collagen thủy phân sẽ có trọng lượng trung bình từ 1-10kDa [8]. Như vậy, về mặt bản chất thì các Collagen thủy phân là các chuỗi peptide có kích thước ngắn.

Xét về hoạt tính, dạng Collagen tự nhiên đã được chứng minh có tác dụng cao hơn so với loại collagen thủy phân bằng các thử nghiệm in vitro [9]. Tuy nhiên, khi đánh giá về khả năng hấp thu thì Hydrolyzed collagen hoàn toàn nhỉnh hơn vì vậy nhìn chung hiệu quả lâm sàng sẽ tốt hơn. Nghiên cứu trên động vật năm 2019 cho thấy khoảng 8% lượng Collagen thủy phân có trọng lượng > 5kDa hấp thụ được vào da.

Công dụng của thành phần Collagen trong lĩnh vực làm đẹp

Trong ngành mỹ phẩm, collagen cũng được phối hợp vào trong rất nhiều sản phẩm với nhiều mục đích chăm sóc da khác nhau. Tuy nhiên, một số nhà sản xuất kém uy tín thường “thổi phồng” công dụng của hoạt chất này dẫn đến nhiều quan niệm sai lầm. Thực tế, collagen trong lĩnh vực chăm sóc da sẽ giúp:

• Tăng tổng hợp Collagen nội sinh: Collagen khi được uống vào đường tiêu hóa sẽ được cắt thành các mãnh peptide nhỏ hoặc acid amin để hấp thu vào máu. Trong cơ thể, các thành phần này sẽ được tái tổng hợp lại thành Collagen nội sinh [10]. Một số nghiên cứu cho thấy việc uống Collagen thủy phân giúp kích thích tổng hợp collagen tuýp 1 ở da và tăng cường hoạt động của nguyên bào sợi [11]
• Dưỡng ẩm: Collagen là một phân tử protein có khả năng giữ nước rất tốt, điều này tạo điều kiện khiến cho da luôn duy trì một độ ẩm nhất định [12]. Việc dùng Collagen ở dạng bôi hoặc uống đều đã được chứng minh là giúp cải độ ẩm da đáng kể [13], [14].
• Ứng dụng làm Filler: Trong ngành thẩm mỹ, Collagen cũng được sử dụng như một chất làm đầy (Filler) giúp cải thiện các khuyết điểm trên da [15]. Việc tiêm filler collagen được đánh giá là không độc hại vì chúng có thể phân hủy sinh học và cho hiệu quả tương đồng ở những lần tiêm khác nhau [15], [16].
• Chống oxy hóa: Nghiên cứu năm 2019 cho thấy thành phần Collagen thủy phân có nguồn gốc từ cừu có khả năng chống lại các gốc tự do. Tác động này phụ thuộc vào kích thước của Collagen thủy phân. Theo đó, những phân tử peptide có kích thước càng nhỏ thì khả năng chống oxy hóa càng cao [17]. Tác động này của collagen trên thực tế đã được ứng dụng để sản xuất các “viên uống chống nắng” giú hỗ trợ ngừa lão hóa, sạm nám dưới tác dụng của tia UV [18].

Các đường dùng của thành phần Collagen

Trong lĩnh vực mỹ phẩm, Collagen có thể sử dụng bằng 3 đường chính:

Dạng viên uống

Các công dụng của Collagen đường uống được ghi nhận là giúp tăng tổng hợp collagen nội sinh, cải thiện độ ẩm da và giảm tác động xấu của tia UV-B.S. Quá trình tổng hợp lại Collagen nội sinh cần sự tham gia của Vitamin C và sắt (Fe2+). Vì vậy để tăng cường hiệu quả nên bổ sung thêm 2 thành phần này kèm theo viên uống collagen.

Collagen thủy phân sẽ dễ dàng hấp thu vào máu và phân bố trong cơ thể hơn collagen tự nhiên [19], [20]. Ngoài ra, việc uống dạng Dipeptide Pro-Hyp và Hyp-Gly hằng ngày giúp tăng cường hoạt động của các nguyên bào sợi (fibroblasts). Đây là tế bào chịu trách nhiệm tổng hợp Collagen và Eslatin giúp da căng mọng, đàn hồi [21].

Dạng bôi

Collagen thủy phân (kích thước nhỏ) dùng ngoài da với mục đích cấp ẩm và chống oxy hóa. Các collagen có kích thước lớn có khả năng tạo thành lớp màng ngoài da ngăn cản sự mất nước qua biểu bì.

Dạng tiêm dưới da

Là thủ thuật được các bác sĩ thẩm mỹ thực hiện và mang lại hiệu quả nhanh chóng. Các chế phẩm filler collagen se được tiêm dưới da để điền đầy các khuyết điểm trên khuôn mặt. Lưu ý rằng đây là phương pháp điều trị triệu chứng và collagen sẽ được phân hủy sinh học trong cơ thể. Vì vậy tác dụng làm đầy da chỉ có hiệu lực trong một thời gian nhất định tùy thuộc vào thủ thuật và công thức của sản phẩm.

Tác dụng phụ thường gặp của thành phần Collagen

Collagen là một trong những thành phần an toàn nhất trong mỹ phẩm. Chúng có khả năng gây kích ứng và phản ứng miễn dịch cực thấp và được trang EWG’s Skin Deep® đề xuất mức an toàn cao nhất.

Tuy nhiên trên thực tế, nên collagen có nguồn gốc từ cá được cho là an toàn hơn so với collagen có nguồn gốc từ bò, lợn. Nguyên nhân là vì collagen bò, lợn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm các bệnh lý nguy hiểm như bệnh não xốp (bệnh bò điên) hoặc lở mồm lông móng [22].

Một số sản phẩm chứa thành phần Collagen tốt nhất

Viên uống đẹp da Collagen Youtheory của Mỹ

Collagen Youtheory thương hiệu của mỹ là một trong những viên uống phục hồi săn chắc da được ưa chuộng nhất hiện nay. Thành phần trong sản phẩm bao gồm Collagen thủy phân kết hợp với vitamin C giúp tăng cường hiệu quả tổng hợp liên kết sợi nội sinh. Nhờ đó giúp da săn chắc từ sâu bên trong.

Thực phẩm bổ sung Pharmalife Collagen Plus chính hãng

Collagen Karisma đường tiêm

Thành phần Collagen trong Karisma là chuỗi peptide alpha 1 tương đồng 99,9% so với collagen ở người. Do sử dụng bằng đường tiêm nên khả năng lưu trữ ở da hầu như là tuyệt đối. Bên cạnh đó, thành phần Hyaluronic acid không liên kết chéo trong sản phẩm còn giúp kích thích nguyên bào sợi tăng cường sử dụng chuỗi peptide để tổng hợp nên collagen tự thân. Nhờ đó mang lại tác dụng nâng đỡ khối da nhanh chóng và duy trì tác dụng kéo dài.